EDİRNE 25 KASIM STADYUMU AVM DEĞİL YEŞİL ALAN VE KENT MEYDANI OLSUN – 08.11.2013

Kısaca 25 Kasım Stadyumu

Edirne; Trakların, Romalıların, Osmanlı İmparatorluğu’nun ve çevresindeki nehirlerin kültürünü yaşaması, taşıması ile ön plana çıkmış uluslararası yüzü olan miras bir şehirdir. Edirne; Traklar’ın doğal merkezi, Roma’nın kale şehri, Osmanlı İmparatorluğu’nun güçlü başkentidir.

Edirne’nin 1918 yılına ait haritası  göstermektedir ki 25 Kasım Stadyumu mezarlıkmış. Gelişen tüm kentler gibi bu günkü stadyum kent yerleşim alanı içinde kalmıştır. 25 Kasım Stadyumu, Gençlik ve Spor Bakanlığı Edirne İl Müdürlüğü’ne ait olup Edirne merkezinde bulunan bir stattır. 1950 yılında hizmete giren stadyum, 3,600’ü açık 1.500’ü kapalı olmak üzere toplam 5,100 seyirci kapasitelidir. Yeni yapılan tribünlerinin altında okçuluk çalışmaları yapılır. Rakımı (deniz seviyesinden yüksekliği) 38 metredir. Ulusal ve yerel milli bayram törenleri ile Edirnespor ve kentin bazı amatör takımlarının spor karşılaşmaları bu statta yapılmaktadır. Bu nedenle de 1950 yılından beri kentin belleği olmuştur.

25 Kasım Stadyumu

Edirne Valiliği’ne 06.11.2012 günü gelen yazı işte bu 25 Kasım Stadyumu’nun geleceğini belirliyordu. Çünkü ekinde de 06.11.2012 günü Gençlik ve Spor Bakanı Sayın Suat Kılıç ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek’in imzaladığı PROTOKOL vardı. Protokolün konusu; “Mülkiyeti Genel Müdürlük’e ait üzerinde 25 Kasım Stadyumu’nun yer aldığı, tapuda Edirne ili, Merkez İlçesi, Fındık Fakih Mah. 2556/1 no’lu ada/parselde kayıtlı toplam 22,160,25 m2 yüzölçümlü taşınmazın üzerindeki tesislerle birlikte tamamının veya bir kısmının ekspertiz değeri üzerinden karşılıklı teyid edilen bedel esas alınarak TOKİ’ye devri karşılığında, nicelik ve nitelikleri GENEL MÜDÜRLÜK tarafından belirlenecek uluslar arası standartlara haiz asgari 10.000-15.000 seyirci kapasiteli stadyum ve diğer spor tesis ve idari birimlerin GENEL MÜDÜRLÜK’çe belirlenecek olan yeni taşınmazlar üzerinde TOKİ tarafından GENEL MÜDÜRLÜK nam ve hesabına gerçekleştirilmesi, İş sonunda ise İŞ’in gerçekleşme bedeli dikkate alınarak karşılıklı mahsuplaşılması, yapılacak tesislerle taşınmaz bedeli arasında fark olması halinde oluşan farkın BAKANLIK’ça TOKİ’ye taşınmaz devri olarak kapatılmasıdır.” Beş sayfalık bu protokol kentimizi çok yakından ilgilendirmektedir.

Kentliye Göre Protokolün Anlamı

25 Kasım Stadyum yerinin TOKİ’ye verilmesi sonrasında burasının nasıl değerlendirileceği önemli bir durumdur. Gelişen kentlerimizde stadyumların kent dışına taşınması kentlilerin bellekleri ve yaşanmışlıkları nedeniyle olmaması gerektiği üzerinden tartışılır olsa da; kentin gelişmesi ve benzeri nedenlerle doğal ve olması gereken bir durum olabilir. Ancak kent dışına taşınan stadyumun yerinin nasıl değerlendirileceği kentliler olarak bizleri ilgilendirmektedir. Edirne Kent Konseyi diğer kurumlarla birlikte bir açıklama yaptı.

Resmi kurumlar tarafından tüm bu gelişmeler yaşanırken kentliler bu durum karşısında neler yapılabileceğini tartışmaya başladılar. 01.07.2013 günlü Edirne Kent Konseyi çağrısında; 25 Kasım Stadyumu yerine AVM yapılmamalıdır dendi. Gerekçe olarak da;

“1-Edirne tarih ve turizm kentidir, kentimizin tarihi dokusuyla o alana yapılacak AVM uygun düşmez. Ayrıca yapılması planlanan AVM’nin, UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan Selimiye’nin siluetini darbe vuracağı açıktır.

2- 25 Kasım Stadının çevresinde ki trafik; hafta sonları, düğünlerin yoğunlaştığı dönemler, pazarın kurulduğu günler kilitlenmektedir. İnsan yoğunluğunu arttıracak AVM yapıldığı takdirde, ulaşımın içinden çıkılmaz bir hale geleceği açıktır.

3-25 Kasım Stadı’na yapılacak AVM, büyük mağazalar karşısında direnmeye çalışan Edirne esnafına vurulacak son darbe olacaktır.” dendi.

Kentlere spor stadyumları ve spor kompleksleri yapmanın devletin görevi olduğu, kentimizdeki bu tesisler için kentin önemli bir yerinin alınmasının yanlış olduğun vurgulanarak bu yerin yeşil alan olarak düzenlenmesi gerektiği de şu gerekçelerle savunuldu: “Kent merkezinde ihtiyaç duyulan bu büyüklükte halkın ücretsiz bir şekilde çok amaçlı kullanabildiği yeşil alan, konser alanı, festival alanı vb. bulunmamaktadır.”

Bu düşüncelere ortak olan duyarlı kurumlarımızın davete uyarak bu metin kapsamında imza vermeleri ve bir araya gelerek çalışmalar yapması istendi. Akabinde elli bir (51) kurum bu çağrıya imza verdi. Bazı kurumlar düşüncelerini basın yolu ile kamuoyuna da açıkladı.

Edirne Çevre Gönüllüleri Derneği; “Kent içinde stadyum olmaması ve eskiden yapılan 25 Kasım’ın da kaldırılması mantığa ve akla uygundur. Ancak stadyumun yerine protokolde yazıldığı gibi AVM veya iş merkezleri açılması kent cinayetidir. Geleceği düşünen ve kenti geleceğe hazırlayan yerel yönetimin yapması gereken; hazır stadyum yıkılmışken kentin ihtiyacı olan yeşil alanları çoğaltmak ve yine kentin ihtiyacı olan meydan yaratmaktır.”

Edirne Halk Meclisi Derneği; “25 Kasım Stadyumu’na karşılık yüzme havuzu, tenis kortu, standartlara uygun futbol sahası yapılacağı vaad ediliyor. Sanki arsasını veren Edirne halkına devlet müteaahhitlik yapıyor ve arsa karşılığında bir başka yerde vaadlerde bulunuyor.

1- Öncelikli olarak 25 Kasım Stadı’nın TOKİ’ye devrine kim nerede ne karşılığında karar vermiştir? Edirne halkına sorulmuş mudur?

2- 25 Kasım Stadı’nın karşılığında vaadedilenler en küçük ilçe ya da kasabada yapılması mümkün olan şeylerdir ve bunları devlet kendi kasasından karşılamaktadır. Şehrin en merkezi yerinde ekonomik değeri çok yüksek olan yerin alınıp başkalarına rant sağlanmaya çalışılması Edirne halkını düşündürmektedir.

3- 25 Kasım Stadı yerine yapılacak en uygun proje alanın halkın faydalanabileceği, kamuya açık park veya festival-konser alanı olarak düzenlenmesidir.

4- Stadın yerine yapılacak bir AVM’nin, şehir içinde zoraki ayakta kalmaya çalışan esnafa vuracağı darbe (Kaldı ki AVM lerin şehir dışında olmasını gerektiren yasal düzenlemeler mevcutken) ile oluşacak yoğunluktan dolayı trafiğin ve altyapının kaldırmayacağı açıkça ortadadır.

Edirne Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliği; “25 Kasım stadyumunun TOKİ’ye devriyle başlayan tartışmaları esnaf ve sanatkârlar olarak kaygıyla izliyoruz ve bu yanlışa kim hizmet ediyorsa bunun hesabını veremeyeceğini biliyoruz. Tarihi kentler tarihi eserleriyle kent meydanlarıyla güzeldir. Tepkilere rağmen geçmişte Tataraniler mezarlığının yıkılıp yerine stadyum yapılmasının ardından, tarihsel bir hata daha yapılarak alanın TOKİ’ye devri ile başlayan ve içeriğinde AVM’lerinde yer alacağı konuşulan devasa beton yığınlarına, öncelikle çok değerli bilim adamlarının yer aldığı Anıtlar Kurulu’nun, bu konulara çok duyarlı olan Sayın Valimizin, Sayın Belediye Başkanımızın gerekli tepkileri koyacaklarını düşünüyoruz.”

Edirne Ticaret ve Sanayi Odası:“25 Kasım Stadyum’unun yerine bir AVM yapıldığı takdirde; Avrupa’ya açılan kapımız Pazarkule’den şehrimize girenlerin ilk görecekleri yapı bir AVM olacaktır. Bir sınır kenti olan İlimiz de ticaretin büyük bir kısmı komşu ülkeler ile gerçekleşmektedir. İlimize alışveriş için gelen misafirlerimiz şehir merkezine girmeden alışverişlerini burada tamamlayarak geri dönme ihtimallerini düşündüğümüzde de bu durum ilimiz ekonomisine büyük zarar verecektir.

Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Edirne’nin ticaret ve sanayi potansiyelinin gelişmesi, karşılaşılan olumsuz birtakım durumların aşılması için neler yapılabileceği konusunda bir sivil toplum örgütü gibi çalışmayı ilke edinmiştir. Bizler ve birlikte çalıştığımız üyelerimiz, özellikle haksız rekabet doğuracak girişimlerin ve planlamaların düzeltilmesini arzu etmekteyiz. Edirne gibi tarihi özellikleri olan Sultanlar Şehri, Şehirler Sultanı bir kente yeşil alanlar kazandırılması gerekirken, yapılması planlanan AVM, UNECO Dünya Miras listesine girerek Dünyaya mal olmuş muhteşem eser Selimiye siluetine vurulacak en büyük darbedir. Avrupa ülkelerinin AVM’leri şehir dışına kaydırdıkları bir zamanda Edirne’de yeni açılacak bir AVM, tarihi bir hata olarak Edirne gibi özel bir kente ekonomik olarak esnaf ve sanatkâra yapılacak çok büyük bir kötülük olacaktır.”

Edirne Bakkallar ve Tekel Bayileri Esnaf Odası: “25 Kasım Stadı AVM yapılmak üzere TOKİ’ye devredildi. TOKİ’nin emlak değeri bu kadar yüksek bu alan karşılığında, 10-15 bin kişilik stat ve 5 bin kişilik spor salonu yapacağı duyuruldu. En küçük ilçelerde dahi bu yatırımlar devlet imkânlarıyla yapılırken, Edirne’nin kalbindeki stadın rant aracı olarak görülmesi, kentine sahip çıkan kurum ve kişiler tarafından tepki ve kaygıyla karşılanmıştır” 

Doğal Yaşamı Koruma Vakfı Edirne Temsilciliği: “25 Kasım Stadyumu’nun yerine eğer en ufak bir bina bile yapılırsa Edirne tarihine ve kültürüne, doğasına vurulmuş en ağır darbe olarak geri dönüşü zor bir başka durum daha ortaya çıkacaktır. Eğer düşünülen çok faydacı bir anlayışla AVM ise; O bölge bir AVM’nin atıklarını, araç trafiğini, görüntüsünü ve esnafa getireceği ekonomik zorluğu kaldıramaz. Tam anlamı ile Edirne tarihi, kültürü ve turizm geleceğinin üzerine beton dökülemez. AVM’ler şehir dışına yapılır.

Tarihi ve doğal alanın içine bu şekilde AVM tipi veya düşünülen benzeri binalar yapılmasını aklımızın ucundan bile geçirmemeliyiz. Bu duruma geleceğini tarihine, turizme bağlamış, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 2023 Stratejik planlarında 10 marka kenti bir şehirde halkının ve sivil toplum örgütlerinin buna tepki göstermemesi mümkün değildir.”

Edirne Doğayı ve Hayvanları Koruma Derneği: “Biz çevreciler, doğaseverler rant odaklı düşünmeyiz, heryerin betonarme olmasından rahatsızlık duyarız, insanlar ağaçla toprakla bütünleşsin isteriz. Biliriz ki doğa insanın ruhunun iyi hissetmesini sağlar doğadaki ağaçlar, çiçekler, renkler ve su insan ruh sağlığına olumlu etki eder. 25 Kasım stadına AVM yapılmasın; çünkü Edirne halkının AVM ye ihtiyacı yok. Edirne halkının parasız gezip eğlenebileceği büyük bir yeşil alana ihtiyacı var. Şehir merkezinde de böyle bir alan yok. Neden olmasın?”

Daha başka kurumlar ve yerel gazetelerimizin köşe yazarları da konuya duyarlı olarak yaklaştılar ve kentte gelişen “AVM olmasın, yeşil alan ve meydan olsun” kampanyasına destek verdiler. Kentte örgütlü bazı siyasi partiler de benzeri desteklerini sürdürdüler.

Devamında Edirne Kent Konseyi 19 Temmuz’da imza veren kurumlarla bir toplantı yaparak konuyu görüşüp basın ve kamuoyu ile paylaştı ve sanal ortamda ( http://imza.la/edirne-25-kasim-stadi-avm-degil-yesil-alan-olsun ) imza kampanyası başlattı. Ayrıca sosyal medyada konu sürekli tartışılmaktadır. Sosyal medyadaki görüş alış verişleri sonrasında yapılan afişler yine sosyal medyada ve değişik alanlarda kullanılmakta ve önümüzdeki süreçte de kullanılacaktır.

Karar değiştirilmeli, protokol yenilenmelidir

Edirne’miz için stadın kent içinde kaldığı gerçeği doğrudur. Yerinin değiştirilmesi de kentlinin anılarının olmasına rağmen zorunlu olabilir. Ancak bugün itibariyle Edirne’nin yeşil alanları azalmaktadır. Ayrıca kent merkezinde meydan bile yoktur. Siyasi partiler veya değişik kurumlar UNESCO korumasında bulunan Selimiye Camii Meydanı’nı miting vb açık hava toplantılarında kullanmak zorunda kalmaktadır. Kent meydanının olmaması ve yeşil alan azlığı gelişen Edirne için bir eksikliktir. Ayrıca kentimizin her yeri eski eserlerle kaplıdır. Edirne adeta açık kent müzesidir. 25 Kasım Stadı da tarihçilerin verilerine bakılırsa incelemeye değer eski eserlerle kaplıdır.

Devletimizin ilgili kurumlarının spor tesisleri yapmaları kadar doğal bir şey olamaz. Kentimiz için de stad, kapalı salon gibi spor kompleksleri gereklidir. Birçok ilçe ve ilde ilgili kurumlar bunları zaten yapmaktadırlar. Bu işlere karşılık Edirne’mizde 25 Kasım Stadyumu alanı gibi zenginliğinin alınarak başka amaçla kullanılması bizce doğru değildir.

TOKİ resmi sitesinden alınan bilgilerden de görüyoruz ki; 25 Kasım Stadyumu henüz ilan veya değerlendirme aşamasında bile değildir. Sadece kurumlar arasında protokol yapılmıştır. Yeni spor tesisleri için yer arayışı devam etmektedir. İşte bu nedenle fazla yol alınmadan, geri dönüş zorlukları yaşanmadan müdahale edilerek protokol yenilenmelidir. Kentimize stad ile spor salonu yapılması devam etmeli ancak 25 Kasım Stadyumu’nun yeri kentlinin ortak alanı olarak yeşil alan şeklinde değerlendirilmelidir. Bazı kentlerde bu ortak akıl bulunmuş, stadın alanı kentlinin ortak kullanımına bırakılmıştır. Bazı kentlerde ise görüşmeler devam etmektedir. Bursa, Adana, İzmir, Gaziantep, vb bunlara örnektir. Basına da bunlar yansımıştır.

TALEBİMİZ

Bu nedenle “ÇAĞRIMIZ”da yazdığımız ve daha başka onlarca gerekçelerden dolayı kent dışında bir yere taşınacak olan Stadyumun yerinin yeşil alan olması kenti olarak bizlerin talebidir.

Ülkemizin değişik yerlerinde aynı sorunlar yaşanmakta ve kentlinin birlikteliği ile TOKİ ve bağlı bulunduğu üst kurumlar ortak aklı bularak çözümlere de ulaşmışlardır. Umudumuz ve talebimiz Tarih, Turizm, Tarım, Ticaret ve Eğitim (4T+1E) kenti olan Edirne’de de ortak akıl bulunmasıdır. Sonrasında iki kurum arasında yapılan protokol iptal edilerek; adı geçen tesislerin ilgili kurumlar tarafından yapılması, 25 Kasım Stadyumu’nun yerinin de yeşil alan ve kent meydanı olarak düzenlenmesi şeklinde yeni bir protokol düzenlenmesidir.