HASANAĞA DERESİ NEDEN RENKLİ AKTI?

Ulusal ve yerel basından Hasanağa Köyü Deresinin renkli aktığını öğrendik. Bu bilgi doğrultusunda Yürütme Kurulu, Danışma Kurulu ve Hasanağa Köyünde çiftçilik yapan bir delegemiz ile olayı incelemek üzere ekip oluşturduk. Mahallinde gerekli incelemeleri yaptık.

Derenin EDİKAB deşarjının buluştuğu yerin üzerinden aldığımız su normal renkte ve doğal görünümdeydi.  Deşarjın yapıldığı mevkinin alt kısmından aldığımız su örneği de görünümde aynıydı ve beyazdı. Ancak dere kıyılarındaki otlarda yağlılık ve kirlilik izleri vardı. Köy muhtarının elde ettiği ve kamuoyu ile paylaştığı renkli su elbette o anda bulunamadı.  Köylülerle yaptığımız görüşmede derenin geçmişte de bazen renkli aktığı iddiası yinelendi. Bu renklenmenin genellikle yağışlı havalarda olduğu da iddiaları arasındaydı. Dereden alınan renkli su köyün içindeki köprünün başında örnek olarak duruyordu.

EDİKAB tesis yetkilileri ile yaptığımız görüşmede sistemin kirlilik üretmediği ve toplanan suyun atık nemlendirilmesinde kullanıldıktan sonra arıtılarak doğaya salındığını söylediler.  Aynı söylemi daha öncede duymuştuk. 2015 yılı Aralık ayında Kent Konseyi olarak tesisi inceleme talebimiz vardı ve basından arkadaşlar da dâhil bir inceleme gezisi yapmış ve tesisin nasıl çalışacağı konusunda aynı bilgileri dinlemiştik. Yine 2016 Ocak ayı toplantımız da EDİKAB tesisinin irdelenmesiydi. Taraflar yeni tesisin nasıl olacağını, nasıl olması gerektiğini anlatmışlar ve katılımcılar da sorularını sorarak bilgi almışlardı. Tesisin yapılması kentimiz için vazgeçilmez memnuniyet verecek bir durumdu. Çünkü vahşi atık depolama tesisinin bulunduğu Yıldırım-Yeniimaret semtleri yaşanmaz hale gelmişti.

EDİKAB tesisi sorumlusu gibi Belediye de aynı düşünüyordu; kirlilik tesisten olamazdı. Basından öğrendiğimiz kadarıyla Belediye yetkilileri de olay sonrasında gerekli yerlerde inceleme yapmış ve tahlil sonuçlarını bekliyordu.

Çevre Şehircilik Bakanlığı İl Müdürü ile yaptığımız görüşmede kendilerinin olayı duyduktan sonra ekip olarak gidip EDİKAB tesisinin dereye deşarj yerinden su örneği aldıklarını belirtti. Suyun renginin normal olduğunu ancak bir kirlilik varsa tahlilde çıkacağını söyledi. Muhtarın renkli deyip videoya aldığı suyun neden tahlil edilmediğini sorduğumuzda suyun kendilerine ulaşmadığını, ilke olarak da kendi aldıkları suyun tahlilini yapmaları gerektiğini belirterek aynı su ise zaten renkli olmasa da tahlilde çıkacağını söylendi.

Yaptığımız inceleme sonucunda Yürütme ve Danışma Kurulumuzdaki yetkin kişilerle de durumu tartıştık. Basında yazılanları yeniden okuduk.  Sonuçta gözle görülebilen bir kirlilik var. Bu renk kirliliğinin aynı zamanda farklı kirlenmeleri de barındırıp barındırmadığı ise Çevre Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğünün tahlilinden sonra olacak.

Dereye renkli bir sıvının karışmış olduğu kesin. EDİKAB tarafından sistem dışı bir salınım yok ise dereden neden renkli su akmıştı? Hasanağa Köyü Muhtarı ve köylüler bu kirliliği kendileri üretmiyordu ve dere kenarında tesis de yoktu. Basından okuduğumuz ve köylülerden dinlediğimiz kadarı ile bu tür salınımların bazen olduğu yönünde.  Ancak nereden salındığına, karıştığına dair elde kanıt şimdilik yok. Yine de aksi kanıtlanmadıkça en büyük şüphenin EDİKAB olduğu ortada. Evet, anlatıldığına göre sistem olumlu ve her türlü önlem alınmış. Ama sistemi çalıştıran insanlar.

Köy sakinlerine önerimiz; gelecekte kanıtın da olması için renkli, kirli akan dere veya doğaya salınmış herhangi bir zararlı, bilinmez varlık gördüklerinde ÇŞB, Jandarma, DSİ, Ziraat Müdürlüğü gibi ilgili birimleri acilen aramalıdırlar. Yurttaşlık görevi bunu gerektiriyor, anayasamız ve mevzuatlarımızı bunu emrediyor. Doğayı korumak devletin ve yurttaşın görevidir. Bu hepimiz için gereklidir. Doğayı kirleten de insandır, temiz tutacak olan da insandır. Yasaları uygulatacak olan duyarlı yurttaşlardır.

Dileğimiz; kirlenmenin EDİKAB’tan olmamış olması. Bunun sonucunu göreceğiz. Ancak EDİKAB yetkilileri de arıtmanın her an çalıştığını kanıtlayabilmelidir. Öte yandan kirlenme EDİKAB’tan değilse bile bu kirlenmenin neden, nereden kaynaklandığını bulmak da resmi kurumların görevidir. Şu anda EDİKAB ve tesisin sahibi Belediye ve denetleyicisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğü ile derelerin sorumlusu DSİ bu olayı aydınlatmak ve kirlenmenin failini bulmakla yükümlüdürler.

Edirne Kent Konseyi olarak yaptığımız inceleme sonucunda edindiğimizi izlenimleri, düşüncelerimizi, öngörülerimizi, şüphelerimizi, önerilerimizi kamuoyu ile paylaşmayı uygun gördük. Sonuçlar elimize geldiğinde durumu yeniden değerlendireceğimizi de bilmenizi isteriz.

28.11.2019

EKK YK adına

Ziya Gökerküçük